Naar aanleiding van een artikel in dagblad De Limburger over een dreigend tekort aan netcapaciteit om het te verwachte aanbod van groene stroom te verwerken, heeft KERN schriftelijke vragen gesteld aan het college. In dit artikel werd ook gesuggereerd dat Bergen het overschot aan groene stroom van het Wells Meer gaat omzetten in waterstof. Het artikel van 10 juli en de vragen van KERN tref je hieronder aan:
Nieuwe plannen in Limburg voor zonneparken en windmolens kunnen straks terug de kast in. Er is binnenkort geen plek meer op het hoogspanningsnet. En dat kan nog jaren duren.
Netbeheer Enexis voorziet dat het energienet vol raakt met groene stroom. Het hoogspanningsnet van landelijk netbeheerder TenneT en de onderstations van Enexis zijn niet berekend op zoveel wind- en zonnestroom uit de regio. Vroeger was het logisch om de dunste hoogspanningskabels te leggen in de regio’s waar de minste mensen wonen, maar nu verrijzen juist daar de windmolens en zonneparken. Binnenkort zal Enexis Netbeheer in grote delen van Limburg ‘nee’ moeten verkopen aan nieuwe partijen met plannen voor wind- of zonne-energie.
Dat kan vervelend zijn voor bijvoorbeeld boeren of eigenaren van distributiecentra die hun daken met een fiks aantal zonnepanelen willen bekleden. Dat heeft weinig zin als ze de groene stroom niet kwijt kunnen. „Die plannenmakers doen er goed aan zich af te vragen of ze hun plannen door willen zetten,” zegt Han Slootweg, directeur netstrategie bij Enexis Netbeheer. „Voor particulieren die zonnepanelen op hun woning willen installeren is er geen probleem: zij kunnen de stroom die ze niet zelf gebruiken gewoon terugleveren aan het net.”
Strategieën
Het gebrek aan plek op het net bezorgt de Limburgse gemeenten, de provincie en het Waterschap hoofdpijn. Zij zijn bezig met Regionale Energie Strategieën (RES) en willen de komende tien jaar heel veel elektriciteit gaan opwekken met zon of wind. IJverig zoeken alle 31 Limburgse gemeenten momenteel naar plekken waar zonder al te veel problemen zonneparken kunnen worden aangelegd of windmolens gebouwd. Dat gebeurt in opdracht van de regering. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de regio’s samen zorgen voor minstens 35 terawattuur aan groene stroom. De 15 gemeenten in de RES Noord- en Midden-Limburg willen in 2030 minstens 1,2 terawattuur leveren.
Thijs Kuipers, voorzitter van de RES Noord- en Midden-Limburg: „Het zal er door de netproblemen om hangen of we dat gaan halen. Maar we wisten van tevoren dat we met deze bottleneck te maken zouden krijgen.” De gemeenten in de RES Zuid-Limburg maken volgende week hun plannen bekend.
Uitdaging
De krapte op het energienet kan de uitwerking van de Regionale Energie Strategieën flink dwarsbomen. Han Slootweg: „Het wordt inderdaad een serieuze uitdaging, dat kunnen we niet ontkennen. We kunnen nu nog niet zeggen of we in 2026 of in 2028 klaar zijn met onze uitbreidingen in de hoogspanningsstations en op het net. Dat heeft te maken met vergunningen, inspraakprocedures en schaars personeel. Maar over twee jaar weten we meer.”
Enexis wil de komende tien jaar in Nederland 1,9 miljard euro extra investeren in uitbreidingen en verzwaringen van het elektriciteitsnet. De komende jaren gaat het in Limburg om 300 tot 350 miljoen euro. Die hoge kosten mag Enexis pas over enkele jaren doorberekenen in de stroomtarieven. Aan alle provincies en gemeenten in Enexisgebied is daarom gevraagd de investeringen voor te financieren. De provincie Limburg gaat 80,7 miljoen aan Enexis uitlenen.
Oplossingen
Enexis probeert ondertussen op allerlei manieren meer ruimte te maken op zijn netwerk. In Weert is een proef begonnen waarbij de energie van zonnepark Altweerterheide overdag wordt opgeslagen in een batterij, en pas op het elektriciteitsnet wordt gezet als er meer ruimte is, bijvoorbeeld ‘s avonds.
Energielandgoed Wells Meer in Bergen gaat proberen om een overschot aan groene stroom om te zetten in waterstof.
Een andere mogelijke maatregel is het dimmen van zonneparken op momenten dat er te veel stroom wordt aangeleverd. Deze piekmomenten – dagen met veel zon of wind – komen maar een paar keer per jaar voor. Dat betekent dat de rest van het jaar de capaciteit van het net niet volledig wordt gebruikt. Door enkele procenten van de jaarlijkse energieproductie op te offeren, kan er naar verwachting tot dertig procent meer capaciteit aan duurzame opwekinstallaties worden aangesloten.
Ook wordt er in Den Haag nu gepraat over het benutten van de reservecapaciteit die TenneT verplicht moet aanhouden op het hoogspanningsnet. Slootweg: „Zie die reservecapaciteit als de vluchtstrook op een snelweg. Als je die ook mag gebruiken, heb je opeens zonder veel moeite extra capaciteit beschikbaar.”
Leren
Gedeputeerde Carla Brugman komt dit najaar met een rapport met aanbevelingen om de schaarsteproblemen op te lossen. „De vraag naar elektriciteit in Limburg stijgt de komende decennia enorm: onze fabrieken en auto’s, maar ook onze verwarming en keukens worden elektrisch. We zijn druk bezig met onderzoek naar wat dit betekent voor onze elektriciteits- en gasnetten.” Brugman vindt dat er beter moet worden samengewerkt tussen de Limburgse gemeenten, de RES-regio’s, de industrie en partijen zoals Gasunie, TenneT en Enexis. „Niemand kan dit alleen. We moeten elkaar sneller vinden. Er zijn nu al creatieve oplossingen beschikbaar, maar het vraagt ook gewoon heel veel investeringen van Enexis.”
Voor KERN is dit aanleiding om het college een aantal vragen te stellen.
- Is het college op de hoogte van het bijgevoegde artikel uit de Limburger
d.d. 10 juli 2020? - Is het college het eens met de strekking van dit artikel dat het nog jaren
duurt voordat het elektriciteitsnet aangepast is om het aanbod aan groene
stroom te verwerken? In hoeverre was dit voorzien en op welk moment? - Welke consequenties heeft dit voor de voortgang en planning van het
Energielandgoed Wells Meer? - Heeft het college een bindende overeenkomst met Enexis/TenneT,
waardoor de planning van het Energielandgoed Wells Meer niet in gevaar
komt? - In het artikel staat: “Energielandgoed Wells Meer in Bergen gaat proberen
om een overschot aan groene stroom om te zetten in waterstof”. Kan het
college aangeven waarop deze zin gebaseerd is, welk rapport en/of besluit
liggen hieraan ten grondslag? - Als de gemeente Bergen gaat proberen een overschot aan groene stroom
om te zetten in waterstof, wanneer wordt de raad daarover geïnformeerd
en wanneer wordt dit ter besluitvorming voorgelegd? - Welke consequenties zou dit omzetten van groene stroom in waterstof
hebben voor de businesscase, welk investeringsbedrag is hiermee
gemoeid en wat is het uiteindelijke rendement? - Wat is er nodig om elektriciteit om te zetten in waterstof en welke opslag
en distributie hoort daarbij? - De concept-MER geeft op pagina 29 aan dat Waterstof economisch niet
haalbaar zou zijn. Hoe moeten we dit zien i.r.t. hetgeen we in De
Limburger lezen?
10.Indien er inderdaad een tekort aan netcapaciteit is om de opgewekte
stroom van energielandgoed Wells Meer op het net te transporteren,
waarom heeft het college de raad daarvan niet op de hoogte gebracht?
11.Welk overleg heeft er met de provincie Limburg en omliggende gemeenten
plaatsgevonden over het tekort aan netcapaciteit?
12.Zijn alle andere vormen van energieopslag afgevallen als alternatief?